المبسوط فی فقه الإمامیه
عنوان : المبسوط فی فقه الإمامیه
مؤلف: ابوجعفر محمد بن حسن طوسی (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخالطائفه
موضوع – زبان: فقه -عربی
کاتب: محمد ابن محمد تقی خط: نسخ
تاریخ کتابت:سنه 1269
محل کتابت: مکان کتابت نامعلوم
آغاز:بسمله الحمد لله الذی اوضح دلائل معرفته …
انجام: فمن قال لا ضمان علیه قال له أن یأخذ غیرها من ماله، و …
کتابشناسی:کتاب حاضر یکدوره فقه استدلالی است که از طهارت تا دیات را دارد مرحوم شیخ درباره انگیزه تألیف چنین می فرماید :«اهل سنت ، شیعه امامیه را به علت نداشتن قیاس و اجتهاد به قلت و کمی فروع و مسائل متهم کرده و آنان را اهل حشو و مناقضه دانسته و فقه و فقاهت خود را به کمال و غناء نسبت داده اند ، ولی افسوس اگر آگاهی از فقه فقهای امامیه که برگرفته ازمنبع جوشان و فیاض معرفت اهل بیت علیهم السلام است که در حقیقت گفتار و کردار نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است می داشتند این ترهات را برقلم جهل نمی راندند. »و درباره شیوه تألیف فرموده است :« تاحد امکان با الفاظی مختصر مسائل را ذکر و تنها به مباحث فقهی اکتفا می نمایم و ادعیه و آداب را نقل نمی کنم و فروعی را که مخالفان آورده اند می آورم و نظر خود را طبق مذهب امامیه بیان می نمایم و هرگاه مسأله ای مبهم و نامعلوم باشد به توضیح و بیان و دلیل آن پرداخته و در غیر این صورت تنها به فتوا دادن و نظر خویش اکتفا می کنم.» و در بخشی فرموده است :«و اذا کانت المسأله او الفرع مما فیه اقوال للعلماء ذکرتها و بیّنت عللها و الصحیح منها و الأقوی و أنبه علی جهه دلیلها لاعلی وجه القیاس …و هذا الکتاب اذا سهل الله تعالی انما یکون کتابا لا نظیرله فی کتب اصحابنا و لا فی کتب المخالفین …»کتاب در هشت مجلد چاپ شده است .
انجامه: کتبه العبد الفقیر محمد ابن محمد تقی غفر الله له و لوالده و لجمیع المؤمنین و المؤمنات بحق محمد و آله الطّاهرین المعصومین فی یوم الآحاد السابع الشهر الربیع المولود سنه 1269 التاسع و الستین و ماتین بعد الالف من الهجره النبویه .
انجامه جزء اول:قد وقع الفراغ من هذا الکتاب المستطاب فی 16 شهر ربیع الاولی من شهور سنه 1268 الثامن و الستین و مأتین بعد الالف من الهجره النبویه الف الف تحیه و سلام
انجامه جزء الثانی:تم الجزء الثانی من کتاب المبسوط بحمد الله و حسن توفیقه و هو السدس منه و صلی الله علی محمد و آله فی یوم الثلثا فی شهر شوال المکرم فی سنه 1268
موجودی نسخه:کتاب مکررا چاپ شده است .
منابع: الذریعه ۵۴/۱۹ و ۵۵
تصحیح و حاشیهنویسی: متن تصحیح شده
عناوین: عناوین شنگرف
مالکیت و مهر: من متملکات العبد الجانی خادم خدام الطلاب ابن مولانا الحاج ملا سمیع محمد باقر الخوانساری عفی عنهما و حرّره سجع مهر بیضی خط نستعلیق (الواثق بالله محمد باقر بن ملا سمیع)
یادداشتهای مربوط به کتابخانه: مهر مربع (اموال دولتی وزارت معارف شماره2987)-تقویم شده فی صفر 1307 شش تومان (رقم به سیاق است)
رکابهدار. جزو: ۸ برگی.
آسیبدیدگی:با خانه سه صفحه بیاض(ورق 56 و313 )ورق 223 مرمت شده-ورق 124 پاک شده دوباره نوشته شده -صفحه آخر مرمت شده-
برگ:315 ورق-630ص -سطر: 41 سطر
جلد: قطع رحلی تیماج قهوه ای ضربی با ترنج و سر ترنج و مجدول گره دار. اندازه جلد: 21×34
تعداد عکس با جلد 318 فریم
کتاب موقوفه حاج ملا علی کنی رحمه الله علیه (موقوفه خود آن مرحوم )بانضمام یک صد و چهل و هفت کتاب دیگر در سنه 1305-