عنوان:‏ الخلاف(‏مسائل الخلاف مع الکل فی الفقه)

مؤلف: ابوجعفر محمد بن حسن طوسی (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخ‌الطائفه‏

موضوع – زبان :فقه-عربی

کاتب: محمد مؤمن محمد الخوانساری- خط نسخ

تاریخ کتابت:سنه 1274

محل کتابت:طهران مدرسه مروی

آغاز: الحمدلله حق حمده … سالتم ایدکم الله املاء مسائل الخلاف بیننا …

انجام :مسئله یستحب لمن اراد الخروج من مکه ان یشتری بدراهم تمر و …

کتابشناسی: مؤلف در خطبه کتاب علت تدوین آن را درخواست بعضى از برادران دینى‌اش در طرح مباحث خلاف بین مذاهب مختلف و بیان نظر هر کدام از آنان و ذکر دلائل امامیّه از دلیل علمى و سنت قطعى و اخبار پیامبر(ص) ذکر نموده اینچنین می فرماید:« و ان کانت المسأله مسأله إجماع من الفرقه المحقه، ذکرت ذلک و ان کان فیها خلاف بینهم أومأت الیه و أن أتعمد فی ذلک الإیجاز و الاختصار، لان ذلک یطول، و ربما مل الناظر فیه و قد ذکرنا طرفا کثیرا من ذلک فی کتابنا المعروف بتهذیب الأحکام، و کتاب الاستبصار، و ان کان هذان الکتابان مقصورین على ما نختص بروایته، و أنا مجیبکم الى ما سألتم بعون الله و قوته، حسب ما سألتم…» کتاب حاضر جزء اول از کتاب الطهاره است نویسنده  با مطرح کردن هر یک از مسائل مورد اختلاف  ابتدا وجه نظر هر یک از مخالفین و ایراد استدلال های آنان را آورده و در نهایت نظر خود را با استدلال و استناد به قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم و احادیث اهل بیت علیهم السلام ارائه داده است . هر فرع را بصورت «مسئله مسئله »مطرح کرده است . کتاب حاضر جلد اول از کتاب الخلاف است که  شامل کتابهای الطهاره، کتاب الصلاه و کتاب الجنائز.کتاب الزکاه،کتاب الصوم، اعتکاف و کتاب الحج می شود  .

انجامه:و قد فرغ من تسویده العبد الراجی الی غفران ربّه الباری ابن المرحوم محمد مؤمن محمد الخوانساری و کانت نسختی مغلوطه مغشوشه ربّ اغلاط کثیره اصححتها فیها فالتمی من الناظرین ان لا یذکرونی بالسبّ و الهجو و  عدم الخیر لانّه لا تقصیر علیّ و الله الموفق و المعین و کان زمان فراغی الیوم التاسع و العشرین من شهر شعبان المظّم من شهور سنه 1274 الف و مائتین و اربع و سبعین لهم اغفر لنا و لوالدینا و لجمیع المؤمنین و المؤمنات بحق محمد و آله اجمعین محل کتابت نامعلوم (ظاهراً این شخص کاتب مدرسه مروی بوده) مکان کتابت احتمالا مدرسه مروی 

موجودی نسخه:کتاب مکرر توسط ناشران مختلف چاپ سنگی و حروفی شده است .

منابع: الذریعه جلد 7 صص 235و ۲۳۶

تصحیح و حاشیه‌نویسی: متن تصحیح شده-نسخه مقابله شده است.یادداشت:مقابله شده تا موضعی که علامت دارد.

عناوین: شنگرف

یادداشتهای مربوط به کتابخانه: مهر مربع (اموال دولتی وزارت معارف شماره2960)-سه تومان تقویم شد فی شهر صفر المظفر  1307 -کتاب جلد اول خلاف دوازده هزار و ششصد و پنجاه بیت است – قیمت ۱قران و ۷۰۰ دینار

رکابه‌دار. جزو: ۸ برگی.

کاغذ:آهار دار

آسیب‌دیدگی:پنج صفحه بیاض(سه صفحه ابتدای کتاب و ورق 34 سمت راست و یک صفحه انتها)-ورق 112 ترمیم شده

برگ:126ورق سطر: 32 سطر

جلد: قطع رحلی تیماج قهوه ای ضربی با ترنج و سر ترنج و مجدول گره دار. اندازه جلد: 21×35 . قطر:

تعداد عکس با جلد 128 فریم

حسب الامر مرحوم آیت الله میرزا محمد اندرمانی از حق الکتابه مروی کوچک استکتاب گردید1277-